Geur

WAT IS DIE GEUR?

Eerst en vooral, geur bestaat uit verdampte chemicaliën die door de lucht vliegen. Hoe meer van een bepaalde soort chemicaliën er in de omgeving zijn, hoe sterker de geur wordt. Hoewel de overgrote meerderheid onder ons niet stinkt, of zelfs sterk ruikt, geven we constant geur af. Wat we ook doen, of niet doen, welk voedsel we eten, of niet eten… we geven geur af, punt. Het is perfect natuurlijk, en vanzelfsprekend, dat we als mens geur produceren door perspiratie en bacteriën aanwezig op ons huidoppervlak. Daarbij neemt ons lichaam geuren op uit de omgeving. Dit is iets dat we niet kunnen voorkomen en waar we dus mee moeten leren leven. Probeer bijvoorbeeld de brandstoftank van je auto te vullen zonder handschoenen. Gegarandeerd ruiken je handen uren na het tanken nog naar benzine of diesel. Of voor wie graag kookt, snipper uien met de blote hand. Je ruikt het nog uren later aan je vingers. Ook tabaksgeur blijft heel erg lang hangen, zowel bij de roker als zijn/haar kleding.

Dit alles is van weinig belang in ons dagelijkse leven. Wanneer we echter de natuur intrekken, zijn de geuren die we meedragen uit dat dagelijkse leven plotseling niet meer op hun plaats. Meer nog, ze zijn een virtueel zwaailicht voor de dieren om ons geen. Bij dieren die geleerd hebben om bepaalde geuren te associëren met mensen, soms gevaarlijke mensen, gaat het denkbeeldige alarm meteen af wanneer ze deze geuren waarnemen. Voor deze dieren zijn onze dagelijkse geuren die we meedragen een onmiddellijk teken van gevaar. Een teken van gevaar dat, dankzij de wind,  de mogelijkheid heeft om met de wind grote afstanden af te leggen. Geen wonder dat de meeste jagers zo veel mogelijk hun best doen om de kans te verkleinen dat ze geroken worden door het wild waarop ze jagen.

RECEPTORCELLEN

Al die geurchemicaliën die door de lucht drijven, worden opgevangen door geurreceptoren in de neusholte. Omdat deze cellen verbonden zijn met het zenuwstelsel, zenden ze geursignalen naar het brein. Dit is waar zich associaties tussen geuren en het geheugen vormen. Wanneer we een hertensteak grillen, of een ganzenborst roken, hoeven we niet eens meer te proeven om te weten dat er een feest wacht. De geur van het vlees op de grill of in de rookoven volstaat. Op dezelfde manier kunnen dieren intussen snel de associatie vormen tussen de menselijke geur en gevaar.

Het is fascinerend om te ontdekken hoe groot het onderscheid is tussen het aantal receptorcellen bij de diverse diersoorten en de mens. Zo hebben mensen tussen de 6 en 10 miljoen receptorcellen in de neusholte. Honden, met hun befaamde 'neus', beschikken over maar liefst 220 miljoen receptorcellen. Een gigantisch verschil met de mens! Herten, everzwijnen… zitten grofweg op hetzelfde geurdetectieniveau. De reukzin van beren zou zelfs nog beter zijn dan die van honden, waarbij ze in staat zijn geuren te ruiken die kilometers verder ontstaan.

GEURREDUCTIE

Zoals eerder al werd aangehaald, is het onmogelijk om geen geuren te produceren. Vandaar zijn er specifieke technologieën ontstaan om geuren te reduceren en/of te camoufleren. Deze producten zijn erop gericht om de hoeveelheid geuren die ons lichaam en onze kleding afgeeft te beperken. Zo zijn er bijvoorbeeld sprays die de verspreiding van lichaamsgeur beperken doordat ze de verspreiding van nieuwe lichaamsgeuren voorkomen en bestaande geuren absorberen. Er is ook kledij op de markt die specifiek ontworpen werd om lichaamsgeur op te vangen en zo min mogelijk door te laten. Terminologie als ‘actieve kool’ en ‘zeoliet’ zijn nooit ver weg wanneer je het over geurbeperkende technologieën hebt. Actieve kool wordt door velen gezien als de meest efficiënte geurbestrijder. Echter vangt actieve kool niet alle types van geurmoleculen. Zeoliet, een vulkanisch kleimateriaal, doet dit wel, waardoor het een combinatie van beide stoffen een ideale geurbestrijder maakt. Nog een stap verder gaat ozonbehandeling. Hierbij gaat ozongas de chemische samenstelling van menselijke geurmoleculen omzetten naar iets wat allesbehalve menselijk ruikt. Geurreductiesystemen met ozongas kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden om ongewenste geuren uit je jachtkledij te halen voor je op pad gaat. Tot slot is het interessant het gebruik van producten met kunstmatige geuren zoals shampoo, zeep, deodorant… te beperken voor de jacht. Vermijd laag boven op laag om ongewenste geuren te creëren. Die geurreductie is trouwens ook een reden waarom veel jagers hun jachtkleren vaak in het schuurtje laten hangen en niet mee naar huis nemen. Ook hier kunnen die kleren ‘ongewenste’ geuren opnemen. 

GEUR CAMOUFLEREN

Naast geurreductie is het camoufleren van geuren een ander trucje om het wild te slim af te zijn. In feite is het net zoals het gebruiken van camouflagekleding om visueel in de omgeving op te gaan. Alleen ga je hier door het toevoegen van natuurlijke geuren je eigen lichaamsgeur trachten te verbergen. Deze ‘geurcamouflages’ zijn beschikbaar in verschillende varianten om de specifieke geur na te bootsen van de omgeving waarin je gaat jagen. 

DE WIND IN HET GEZICHT

Niettegenstaande het feit dat het bewust reduceren of camoufleren van lichaamsgeur een positieve bijdrage kan leveren aan je slaagkansen in het veld, is het geen wondermiddel tegen slechte jachtgewoontes. Wanneer je er ook op uit trekt, verzeker je altijd eerst van de windrichting. Met de wind in het gezicht bersend laat je je lichaamsgeur sowieso achter je. Dieren die met de wind mee staan gaan op die manier je lichaamsgeur niet opvangen. Dit is vaak eenvoudiger gezegd dan gedaan, doordat we niet altijd perfect met de wind mee kunnen bewegen. Daarbij kan de wind ook onverwachts draaien en de jager verraden. Daarom is het naast het correct inspelen op de wind ook belangrijk om na te denken over manieren om lichaamsgeuren te reduceren of te camoufleren. Voor die keer dat de wind toch draait.